کوه آراگاتس بلندترین قله ارمنستان در استان آراگاتسوتن قرار دارد، آراگاتسوتن به معنی کوهپایه آراگاتس است. آراگاتس به عنوان یک آتشفشان مرده ارتفاعی برابر 4095 متر دارد، این کوه در شمال غربی شهر ایروان قرار گرفته است. چهار قله آراگاتس دور دهانه آتشفشان این کوه قرار گرفته‌اند که در اطراف آن‌ها چمنزار و ریگزارهایی وجود دارد. آراگاتس از محبوب‌ترین مناطق برای کوهنوردان ارمنی به شمار می‌رود.
در قسمت دهانه این کوه تقریبا وضعیت جوی را میتوان نیمه قطبی دانست که 750 متر پایین‌تر از قله آرگاتس قرار دارد. دریاچه‌ای داخل دهانه این کوه وجود ندارد، اما در تابستان که هوا گرم می‌شود برف‌های کوه آب می‌شوند و حوض‌های کوچکی را داخل دهانه تشکیل می‌دهند که عمق کمی دارند. دامنه کوه آراگاتس برای طبیعت گردی جای بسیار مناسبی به شمار می‌رود و نمایی بسیار زیبا از این چهار قله را در دامنه کوه خواهید دید. البته در ارتفاعات کوه چشم‌اندازی عالی به ارمنستان کوچک و کوهستان قفقاز خواهید داشت و اگر هوا خوب و آفتابی باشد، کوه البروس که بلندترین کوه اروپا به شمار می‌رود از آراگاتس دیده می‌شود. این کوه تنها به عنوان یک جاذبه‌ی طبیعی شناخته نمی‌شود، بلکه در ارمنستان به عنوان یک نماد است چرا که در زمان غروب خورشید که آخرین پرتو نور از آن تابیده می‌شود، یک خط نوری بین چهار قله کوه آراگاتس دیده می‌شود که مردم ارمنستان آن را نماد امید در این سر زمین می‌دانند. ارمنستان هم از آن دسته کشورهایی است که هم طبیعت دیدنی دارد و هم تاریخ آن بسیار جذاب است.
در ارمنستان حدود ۳۲۰۰ نوع گیاه می‌روید که خود موید گوناگونی آنهاست. تنوع نباتات حاصل ناهمواری‌ها، خاک، آب و هوا و قرار داشتن ارمنستان در میان دو منطقه ژئوبوتانیک است. ۱. نواحی جنگلی و چمن‌زارهای قفقاز ۲. سرزمین‌های بیابانی و نیمه بیابانی ایران. جنگل‌های ارمنستان کوهستانی است و حدود ۱۲ درصد از اراضی این کشور را تشکیل می‌دهد. بیشتر مناطق جنگلی در دامنه کوه‌ها و ارتفاعات ۵۵۰ تا ۲۶۰۰ متر از سطح دریا قرار دارند. عمده‌ترین درختان جنگلی ارمنستان عبارتند از: آلش، بلوط، کورکن و نیز درختان زیزفون، افرا، زبان گنجشک و دیگر انواع درختان. ارمنستان سرشار از درختان میوه جنگلی چون گلابی، سیب، گیلاس، گردو، گوجه، زغال اخته و زردآلو است.
در ارمنستان حدود ۴۵۰ نوع حیوان مهره دار وجود دارد که ۷۶ نوع آن‌ها حشره خوارند. ۳۰۴ نوع پرنده و بالغ بر ۱۰ هزار نوع از نرم تنان و ۲۴ نوع ماهی ثبت شده که بسیاری از آن‌ها خاص ارمنستان است. در دشتها شمار بسیاری موش صحرایی، روباه، لاک‌پشت، مار گرزه و افعی وجود دارند. در مناطق نزدیک رود ارس؛ گراز، خرس، گرگ، گربه وحشی، شغال و از پرندگان؛ اردک، غاز، لک لک، هدهد، عقاب، کرکس، بلدرچین، قرقاول و هوبره وجود دارند. در مناطق کوهستانی، بز کوهی، یوزپلنگ و پلنگ را میتوان مشاهده کرد.
رصدخانه اختر فیزیک بیوکاران و دژ آمبرد که از قرون وسطی به جا مانده‌اند، در کوه آراگاتس ساخته شده‌اند. در اطراف کوهستان آراگاتس تعداد زیادی سنگ‌های حکاکی شده که نقاشی‌هایی از حیوانات و چهره‌هایی شبیه انسان‌ها که به 1 تا 4 هزاره قبل از میلاد تعلق دارد، دیده می‌شود.
ارمنستان با نام رسمی جمهوری ارمنستان کشوری در قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان که از شمال با گرجستان، از شرق با جمهوری آذربایجان، از غرب با ترکیه و از جنوب با ایران و نخجوان هم‌مرز است. تاریخ ارمنستان بزرگ و کوچک به ازمنه قدیم مربوط می‌شود و این دو سرزمین مجزا از همدیگر بودند. ارمنستان بزرگ وسیع¬تر از دو منطقه دیگر محسوب می‌شد و شامل پانزده ایالت بود. ارمنستان کوچک یا هایک کوچک در ناحیه غربی ارمنستان بزرگ، در محدوده شمال کاپادوکیه قرار داشت که در شمال شرق آناتولی در محدوده (استان سیواس و استان گوموش‌خانه) امروزی می‌باشد.
ارمنستان جدید به سومین ناحیه تاریخی متعلق است که به سده یازدهم مربوط می‌شود و در جنوب غربی ارمنستان کوچک واقع شده بود که به پادشاهی ارمنی کیلیکیه معروف است. ارمنستان در قفقاز جنوبی در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود. ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است.
جمهوری ارمنستان سرزمینی است کوهستانی که اکنون تنها شامل بخش شمالی فلات بزرگ ارمنستان است. سطح ارمنستان را مجموعه‌ای از کوهستان‌های دارای چین خوردگی بسیار، آتش فشان‌های بزرگ، قله‌های مخروطی، دره‌های تنگ رودخانه‌ای، دریاچه‌ها، چاله‌ها و گودال‌ها فرا گرفته است. حدود نود درصد اراضی ارمنستان در ارتفاعی بیش از هزار متر واقع شده‌اند. سطح اراضی ارمنستان از دیدگاه ساختاری به سه منطقه بخش می‌شود: بخش شمال شرق و جنوب شرق که منطقه‌ای است تکتونیک؛ بخش مرکزی که منطقه‌ای است آتش فشانی؛ بخش جنوب غربی جلگه آرارات که ناهمواری‌های آن حاصل سیلاب هاست و در جنوب شرق کوه آراگاتس در ارتفاع ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر منطقه آتش فشانی ناهمواری دارای چین خوردگی‌های بسیار واقع شده‌است که رودهای کاساغ و هرازدان آن را قطع کرده‌اند. در بخش شرقی ارمنستان دو گودال و فرورفتگی عظیمی که در ارتفاع ۱۹۱۴ متری از سطح دریا قرار گرفته دریاچه سوان واقع است. سوان بلندترین و بزرگترین دریاچه کوهستانی قفقاز است. در جنوب حوضه سوان منطقه کوهستانی وایوتس دزور و رود آرپا قرار دارد. جنوب غرب ارمنستان شامل چین خوردگی‌های وسیع جلگه آرارات است که میان دو منطقه کوهستانی آراگاتس و گغام واقع شده است.
ایروان یک از شهرهایی است که حکمرانان، پادشاهان، و جنگ‌ها و حمله‌های بسیاری را به خود دیده است و داستان‌های زیادی برای گفتن دارد. ۳۰ سال قبل از اینکه امپراتوری روم تأسیس شود شهری که امروز آن را به نام ایروان می‌شناسیم جایی بود که در آن کاروان‌هایی که بین اروپا و آسیا در سفر بودند مدتی را در آن توقف می کردند. قدمت ایروان و تاریخ طولانی‌اش به زمان حضرت نوح و نوادگانش برمی‌گردد. ایروان از معدود شهرهایی است که سکونت مداوم در بازه تاریخی بسیاری بلندی داشته است. ایروان لبریز از تاریخ و فرهنگی است که خیلی از اروپایی ها آنرا نمی شناسند، این شهر در طول تاریخ در نبردهای ایرانیان و عثمانی‌ها بارها به تاراج رفته است و دوباره به ایران بازگردانده شده بود. اما طی جنگ ایران و روس‌ها بر اساس عهدنامه ترکمن‌چای به کلی از تسلط ایران خارج شد. ایروان شــهر محبــوب ارمنیــان جهــان اســت کــه در جــوار رود هــرازدان و دامنــه ی کــوه آرارات واقــع شــده و از جاذبه های تفریحی و گردشگری بسیاری برخوردار است، مردم ایروان مهربان و خونگرم هستند و از بازدید کنندگان در سرزمین مادری شان استقبال می کنند.
تا چشم کار می‌کند در ایروان مجسمه‌های زیبا و کافه‌های روباز خیابانی می‌بینید، این شهر پر است از موزه، گالری، خانه های زمان شوروی و گنجینه های تاریخی که می توانید سفری ترتیب دهید و آن ها را ببینید. در این شهر به بازدید از کلیسای جامع اچمیادزین بروید، این کلیسا نخستین کلیسای جامع در تاریخ مسیحیت است و یا به عبادتگاه کغارت بروید که یک مکان تاریخی شناخته شده است.
از دیگر دیدنی‌های شهر ایروان محسوب می‌شود که بسیاری از گردشگران و مردم محلی را به سوی خود جذب می‌کند. آبشارهای کوچک یا همان کاسکاد (در زبان ارمنی) به دلیل پله‌های زیاد به هزار پله معروف شده است. هدف الکساندر تامانیان معمار این طرح متصل کردن منطقه مسکونی به مرکز شهر بود اما او نتوانست ایده‌اش را اجرا کند و در گذر زمان این طرح فراموش شد. زمانی که جیم توروسیان در سال 1970 به عنوان معمار ایروان انتخاب شد این طرح قدیمی توجه او را جلب کرد. او طرح اولیه را الگوی خود قرار داد و با اعمال تغییراتی برای بهتر شدن طرح کاسکاد، تصمیم گرفت این طرح را اجرا کند. در نتیجه ساخت این پلکان بزرگ و باشکوه را شروع کرد و برای زیباتر شدن نمای شهر و بنای کاسکاد طرحی از فضای سبز و باغی زیبا را در طرح آن گنجاند. این طرح اجرا شد و در طول پلکان باغچه‌های کوچکی ساخته شد که شهرداری ایروان در هر فصل گل‌های زیبایی در این باغچهها می‌کارد. مجسمه‌هایی زیبا و پر مفهوم در این باغچهها و یا در آب نمادهای کاسکاد دیده می‌شود که بر گیرایی این بنا می‌افزاید. جیم توروسیان معمار بنای کاسکاد برای کسانی که پله‌ها را سخت طی می‌کنند و یا توان جسمانی ندارند پله‌ی برقی در کنار پله اصلی قرار داد. شاید سخت به نظر بیاید اما زمانی که این پله‌ها را طی می‌کنید و به بالای آن می‌رسید نمایی که از شهر خواهید دید که فوق‌العاده زیبا به نظر می‌رسد و از سکوت و دنج بودن آن، آرامشی وصف ناپذیر را به شما القا می‌کند.
پارک پیروزی ایروان در بالای هزار پله یا همان کاسکو قرار دارد. این پارک چند رستوران کوچک و شهربازی دارد که در کنار آن‌ها موسیقی زنده اجرا می‌شود. پارک پیروزی که در ایروان محبوب است، یک دریاچه هم داراست که در این دریاچه قایق‌های پارویی برای کرایه وجود دارد و می‌توانید برای ساعتی تفریح و خوش گذرانی این قایق‌ها را اجاره کنید. نام این پارک را به عنوان یادبود شراکت ارمنستان شوروی در جنگ جهانی دوم، پیروزی گذاشته‌اند. پارک پیروزی در یک محدوده بزرگ جنگلی، به عنوان یک پارک تفریحی همراه با کافه، مجسمه مام ارمنستان، موزه، دریاچه مصنوعی و با چشم اندازی به یوروین مرکزی قرار دارد. این پارک نمای زیبایی از شهر را به شما نشان می‌دهد که علاوه بر دیدن این زیبایی برای شما زمینه‌ی تفریح کردن در طبیعت و آشنایی با تاریخ ارمنستان را به وجود آورده است. به راحتی می‌توانید همراه کودکان خود به پارک پیروزی بروید تا کودکان هم از سفر لذت ببرند و خاطراتی خوبی از سفر به ارمنستان در ذهن داشته باشند. مجسمه مام ارمنستان که در پارک پیروزی قرار دارد به عنوان نماد ارمنستان شناخته می‌شود و موزه موجود در پارک موزه وزارت دفاع است که در زیر مجسمه مام ارمنستان قرار دارد. طبیعت، تاریخ و تفریح همه در پارک پیروزی در کنار هم قرار گرفته‌اند تا گردشگران را به سوی خود جذب کنند.
مجسمه‌ها در بعضی از کشورها جزئی از تاریخ آن کشور محسوب می‌شوند و از نظر فرهنگی اهمیت بسیاری دارند. مجسمه مام ارمنستان یا همان هاختاناکی ایگی، مجسمه‌ای است که به قرن بیستم میلادی تعلق دارد. مردم ارمنستان مجسمه مام را به عنوان نماد شادی و پیروزی این کشور می‌شناسند. این مجسمه در پارک پیروزی شهر ایروان ارمنستان قرار دارد به طوری که شما از تمامی قسمت شهر ایروان این مجسمه را مشاهده می‌کنید. زمانی که ارمنستان به مدت 70 سال مستعمره‌ی شوروی بود، عشق و احترام با توجه به قوانین آن زمان معنایی دیگر داشتند و به جای مجسمه مام ارمنستان، مجسمه یادبودی از ژوزف استالین قرار داده بودند که بعد از مرگ او حکومت و قوانین دیکتاتوری او محکوم شد و تمام مجسمه‌های او از همه‌ی نقاط کشور جمع شد. مجسمه مام ارمنستان 22 متر ارتفاع دارد و از بزرگترین مجسمه‌های ایروان به شمار می‌آید. این مجسمه همراه با ستونی که در زیر آن قرار دارد در مجموع ارتفاعی برابر 51 متر را به خود اختصاص داده است. مجسمه مام ارمنستان از مس چکش‌خورده ساخته شده و ستون آن را از سنگ بازالتی که یک سنگ سخت آتشفشانی است ساخته‌اند. مجسمه مام ارمنستان که خود ارتفاع زیادی دارد و از نظر جغرافیا بر روی یک تپه قرار گرفته است مانند محافظی برای ارمنستان به نظر می‌آید. وقتی این مجسمه را می‌بینید یک شمشیر در دست آن و یک محافظ در مقابل پای مجسمه قرار دارد که نمادی از صلح را نشان می‌دهد. شاید مجسمه مام ارمنستان مردم را به یاد زن شجاع تاریخ ارمنستان یعنی سوسه مایریک می‌اندازد که حسی مادرانه به جوانان ارمنی داشت و نگران آن‌ها بود. مایریک در کنار شوهرش در جنگ‌ها اسلحه به دست می‌گرفت و مبارزه می‌کرد. روز 9 مِی روز پیروزی در ارمنستان شناخته می‌شود که مردم در کنار مجسمه مام ارمنستان جمع می‌شوند و نماینده‌های ارمنستان به پارک پیروزی می‌آیند و به یاد قربانیان یک دقیقه سکوت می‌کنند. البته در این روز مردم بابت سه اتفاق جشن می‌گیرند که هم روز آزادسازی شهر شوشی و هم سالگرد ارتش دفاعی قره باغ و هم پیروزی شامل آن می‌شود.
اولین صومعه‌ای که به شکل غار در ارمنستان ساخته شد کلیسای گغارد نام دارد(به روایتی قدیمی ترین کلیسای ارمنستان). این صومعه در نزدیکی شهر ایروان و در استان کوتایک ساخته شده است. معنی گغارد در زبان ارمنی به سرنیزه معنی می‌شود. صومعه‌ی گغارد معماری منحصر به فردی دارد که آن را در مجاورت یک کوه تراشیده‌اند. کلیسای گغارد در میان صخره‌ها و دره‌ای با منظره‌ای بسیار زیبا قرار دارد. نام این صومعه در لیست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. معبد گارنی 9 کیلومتر از صومعه گغارد فاصله دارد. بنای صومعه گغارد از سنگ‌های گرانیت تراشیده شده و این صومعه صومعه‌های نادری جهان است که در بین صخره و دره قرار دارد. صومعه گغارد نام خود را از نیزه مقدسی که مسیح را با آن مجروح کردند تا او را به صلیب کشند گرفته شده است. طبق داستان و روایاتی این نیزه در صومعه گغارد نگه داری می‌شد که بعدها آن را به گنجینه مقدس کلیسای اچمیادزین یا همان کلیسای مادر انتقال دادند. قدمت صومعه گغارد به قرن هفت میلادی باز می‌گردد. در زمان‌های گذشته صومعه گغارد به غار معروف بوده است. قسمتی از صومعه گغارد در حمله سال 923 هجری قمری اعراب سوزانده شد. روی تپه‌ای در سمت چپ صومعه سلول‌های راهبانی دیده می‌شود که توسط راهبانان ان منطقه ساخته شده‌اند. داخل صومعه گغارد دو کلیسا وجود دارد که در قرن 13 میلادی ساخته شدند. ورودی این کلیسا سقفی پیچیده و حکاکی شده دارد که از 9 قوس تشکیل شده است. در بالای درب جنوبی صومعه گغارد نشان خانواده شاهزاده زاکاریان را نصب کرده‌اند. شیر سلطنتی شکل کلیسا، شبیه نمادهای قوم‌های سلطنتی شرقی است. دو راهروی سنگی در سمت راست این صومعه قرار دارد و ورودی سمت چپ را با حوضچه‌ای تزیین کرده‌اند که از آب چشمه پر می‌شود. آب این حوض را مقدس می‌دانند و اعتقاد دارند شانس می‌آورد.
معبد گارنی در فاصله 32 کیلومتری جنوب شرقی ایروان در روستای گارنی واقع شده است. مورخان ساختمان گارنی را متعلق به تیرداد اول پادشاه اشکانی و بازمانده دوران مهرپرستی دانسته‌اند که نیایشگاهی برای پرستش خورشید بود. اکثر کلیساهای ارمنستان بر روی بقایای معابد پیش از مسیحیت بنا شده‌اند. نیایشگاه گارنی تنها نیایشگاه غیر مسیحی بازمانده در کشور ارمنستان است. این معبد در سال ۷۷ بعد از میلاد ساخته و به خدای مهر تقدیم شد. گارنی تنها یادآور معماری یونانی در ارمنستان کنونی است. معبد گارنی بر روی یک سطح مثلثی شکل قرار گرفته است و دو دره تنگ عمیق در اطراف آن، از معبد حفاظت می‌کند. ساختمان معبد دارای 24 ستون است که هر یک 6 و نیم متر ارتفاع دارد. این 24 ستون بنا را احاطه کرده‌اند. در منطقه کوتایک و در معادن نزدیک معبد گارنی سنگ بازالت خاکستری به دست می‌آید که این معبد نیز از آن سنگ‌ها ساخته‌شده است. بنای نیایشگاه گارنی شامل یک رواق و یک شبستان است. فضای داخلی معبد 7 متر ارتفاع، 7 متر طول و 5 متر عرض دارد و حدود بیست نفر در آن جای می‌گیرند. با توجه به اندازه نسبتا کوچک معبد، به نظر می‌رسد مجسمه‌ای در آن نیز نگهداری می‌شده است. در داخل معبد نیز بقایایی از عبادتگاه میتراییسم، قصر سلطنتی و یک کلیسا برجای‌مانده است. علاوه بر آن تزیینات و مجسمه‌های یونانی نیز در معبد وجود دارد. همچنین این معبد محل برگزاری مراسم و جشن ها بوده است.
معبد گارنی در سال ۱۶۷۹ میلادی نیایشگاه بر اثر زلزله‌ی شدیدی ویران شد و سپس برای نخستین بار بین سال‌های ۱۹۱۱ تا ۱۹۰۹ اقدامات اولیه بازسازی انجام گرفت. این بنا در طول یک دوره ۳۰۰ ساله به صورت ویران باقی مانده بود تا اینکه بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۶۸ میلادی مجدداً بازسازی گردید. تصویر بیرونی این نیایشگاه باشکوه، به‌عنوان یکی از نمادهای تاریخی ارمنستان، سال‌ها بر روی اسکناس‌های این کشور نیز استفاده می‌شد.
یا میدان جمهوری میدان اصلی شهر ایروان معروفترین مکان در مرکز شهر ایروان می باشد که در اطراف آن ساختمان های تاریخی قرار گرفته و همه گردشگرانی که به ایروان می آیند از عکس یادگاری در این مکان نمی گذرند.
میدان جمهوری ایروان به عنوان میدان مرکزی این شهر شناخته می‌شود. این میدان بیضی شکل با پنج خیابان آبوویان، تیگران بزرگ، آمیریان، نالبندیان و وازگن سارگسیان تقاطع دارد. میدان جمهوری شهر ایروان در سال 1924 بخش اصلی طرح این شهر محسوب می‌شد. این میدان توسط معماری به نام آلکساندر تامانیان طراحی شد. جالب است بدانید ساخت میدان جمهوری در سال 1926 شروع شد و در سال 1950 کامل شد و اما در سال 1977 میلادی ساخت این میدان به پایان رسید. میدان جمهوری زمانی به نام میدان لنین شناخته می‌شد به دلیل اینکه در سال 1940 مجسمه‌ای از لنین که رهبر اتحاد شوروی بود در ضلع جنوبی میدان بنا شده بود البته این مجسمه در سال 1990 از این میدان برداشته شد. بناهایی که در اطراف میدان جمهوری بنا شدند از سنگ توف ارمنستان در رنگ‌های سفید و سرخ ساخته شده‌اند و در پی این ساختمان‌ها از سنگ بازآلت استفاده کرده‌اند. در میدان جمهوری شهر ایروان ملاقات‌ها و مراسم مهم مانند رژه‌های نظامی، روز استقلال و مراسم مهم دولتی و مردمی برگزار می‌گردد. ساختمان و ارگان‌های مهمی در اطراف این میدان وجود دارد که میتوان از ساختمان نگارخانه ملی و موزه تاریخ، وزارت دارایی، خانه دولت، وزارت ترابری و ارتباطات جمهوری ارمنستان، هتل ارمنستان و وزارت امور خارجه را نام برد. امروزه میدان جمهوری ایروان مکانی برای کنسرت‌ها واجرای موسیقی زنده هم نیز به شمار می‌رود. هر شب در این میدان رقص نور موزیکال اجرا می شود.
مسجد کبود در شهر ایروان با نام‌های مسجد آبی آسمانی، مسجد پارسی و مسجد گک جامی هم می‌شناسند. این مسجد را به دور از تجلل و با معماری تقریبا ساده در قرن 18 میلادی بنا کرده‌اند. مسجد کبود توسط حسین علی خان که یک فرمانروای محلی بود در دوره سلطنت نادرشاه ساخته شد. مسجد کبود به عنوان یک مسجد ایرانی در ایروان شناخته می‌شود که پیرو شاخه‌ی 12 امام است. سردر و گنبد مسجد کبود را با کاشی‌های آبی رنگ تزیین کرده‌اند. این مسجد به دلیل رنگ درب ورودی و کاشی‌هایش که آبی رنگ است، به مسجد کبود معروف شد. مسجد کبود یک محوطه محصور داخلی، یک مدرسه علمیه و سالن‌های ملاقات یا همان صحن‌های سرپوشیده دارد. مسجد اصلی شهر ایروان مسجد کبود بود و روزهای جمعه نمازگزاران به این مسجد می‌آمدند. مقبره اصلی با یک فواره آب و یاخته‌هایی در دور تا دور آن دیده می‌شود که با درخت‌های نارون سرخ محاصره شده است که زیبایی آن را چندین برابر می‌کند. سال ساخت این مسجد به زمان حکومت پارس بر ارمنستان شرقی و ایروان بر می‌گردد که خیابان مشتوتس تنها راه ورودی به مسجد کبود ایروان است. این مسجد در بین آپارتمان‌های خیابان مشتوتس پنهان شده و برخی گمان می‌کنند این کوتاهی از طرف ارمنی‌ها صورت گرفته است تا مسجد مسلمانان را از دید خارج کنند، اما در واقع اینگونه نیست و ارمنی‌ها به خوبی از مسجد کبود نگهداری کرده‌اند.
در سال 1965 میلادی یک بنا به مناسبت پنجاهمین سالگرد نسل کشی ارمنی‌ها ساخته شد، این بنا را به نام یادمان نسل کشی ارمنی‌ها نام گذاری کردند. در سال 1915 ارمنی‌ها به دست ترکان عثمانی کشته شدند که به نسل کشی ارامنه معروف است. نام این ساختمان به ارمنی زیزِرناکابرت معروف گردید که به قلعه‌ی پرستوها (به دلیل اینکه پرستو همیشه به لانه خود باز می‌گردد حتی اگر لانه‌اش ویران شده باشد) نیز معنی می‌شود. در روز 24 آوریل هر ساله مردم ارمنی تمام جهان به بنای یادمان نسل کشی ارمنی‌ها می‌آیند و در این مکان جمع می‌شوند و خاطره‌ی آن‌ها را گرامی می‌دارند. این بنا دو ساختار متفاوت دارد که هر یک موضوعی خاص را بیان می‌کنند. اولین فاکتور خاص ساختمان نسل کشی ارامنه، 44 ستون سوزنی شکل است که تولد دوباره‌ی ارمنی‌ها را نشان می‌دهد و به عنوان یک نماد شناخته می‌شود. دومین فاکتور شاخص این بنا دوازده ستون که به شکل دایره در یک رأس دور هم چیده شده‌اند، هر یک از این ستون‌ها نماینده یک استان از دوازده استان از دست رفته‌ی ارمنستان است که اکنون به ترکیه تعلق دارد. در وسط این سازه‌ی دایره‌ای شکل آتشی روشن می‌کنند که خاطره‌ی قربانیان آن واقعه را زنده نگه می‌دارد. اگر به طور واضح‌تر بخواهید درباره‌ی این حادثه بدانید باید سری به موزه قتل عام ارامنه بزنید که در کنار این ساختمان قرار دارد. علاوه بر تمام این سازه‌ها دو دیوار ده متری را در کنار یادمان نسل کشی ارامنه می‌بینید که روی آن نام تمام شهرها و روستاهای ارمنی سابق که شامل این حادثه شده‌اند را نوشته‌اند.
کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر یا همان لوزاوریچ در شهر ایروان ارمنستان در سال 2001 میلادی ساخته شد. این کلیسا یک کلیسای جامع حواری ارمنی به شمار می‌رود که به سبک معماری ارمنی آن را طراحی کرده‌اند و معمار آن فردی به نام استپان کیورکچیان بود. منظور از کلیسای حواری ارمنی این است که فقط کسانی که ارمنی متولد شده‌اند می‌توانند وارد کلیسای سنت گریگور روشنگر شوند. کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر را به مناسبت هزار و هفتصدمین ساگرد دین مسیحیت که برای ارمنی‌ها به رسمیت شناخته شد، ساخته‌اند. این کلیسا از زمین تا بالای صلیب 54 متر ارتفاع دارد و مساحت داخل کلیسا حدود 3822 متر مربع است. همچنین این کلیسا حدود 2500 نفر ظرفیت دارد. کلیسای جامع تثلیث تفلیس و کلیسای لوزاوریچ به عنوان بزرگترین کلیساهای قفقاز جنوبی به شمار می‌روند. در ساخت بنای این کلیساها در ایروان، از سنگ‌های دوف استفاده کرده‌اند، این سنگ‌ها رنگ نارنجی دارند و از شهر باستانی آنی برای ساخت کلیسا به این مکان آورده شدند. برای ساخت و تزیین زیر پایه‌ی ستون‌های کلیسای سنت گریگور روشنگر، از شمش طلا استفاده کرده‌اند. در بخش شرقی کلیسا ناقوس‌ها را قرار داده‌اند و در طبقه پایین کلیسا مجموعه‌ای از یاد واره‌های گریگور لوزاوریچ مقدس و کتابخانه وجود دارد. کلیسای سنت گریگور روشنگر به عنوان کلیسای اصلی ارمنستان و ایروان به شمار می‌رود. وجود این کلیسا در ایروانِ ارمنستان ثابت می‌کند که ارمنی‌ها به دین و مذهب ملی خود وفادار مانده‌اند. ارمنستان با جاذبه‌های طبیعی و باستانی خود گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. کلیساها و صومعه‌هایی که بر اساس دین ملی مردم این کشور در ارمنستان ساخته شد اعتقاد راسخ مردم را به نمایش می‌گذارد. البته کلیساها تنها مکانی برای عبادت نیستند و گاهی محلی مانند خانه برای افراد نیازمند نیز به شمار می‌آیند.
موزه ماتنادران ایروان
موزه ماتناداران (Matenadaran the Museum of Ancient Manuscripts) یکی از دیدنی های ارمنستان و شهر ایروان است که سالانه گردشگران زیادی برای بازدید از آن به ایروان می‌روند. این موزه یکی از بزرگترین و غنی‌ترین موزه‌های کتاب و نسخ خطی دنیا محسوب می‌شود. ماتناداران در زبان ارمنی به معنی "مخزن نسخ خطی" است. طراحی این موزه را معمار معروف ارمنی، مارک گریگوریان در سال 1957 بر عهده گرفت. قبل از اینکه پای به درون ساختمان موزه بگذارید، مجسمه‌هایی از فیلسوفان و هنرمندان تاریخ ارمنستان را می‌بینید. در طراحی موزه ماتناداران چندین پله وجود دارد که به مجسمه مسروپ ماشتوس، مخترع الفبای ارمنی منتهی می‌گردد. در کنار این مجسمه، مجسمه‌ی شاگرد وی نیز مشاهده می‌شود که در کنار او زانو زده است. بر روی دیوار پشت این مجسمه‌ها نیز حروف الفبای ارمنی را مشاهده می‌کنید. پس از عبور از درب‌های ورودی موزه، صحنه نبرد آوارایر (Battle of Avarayr) را خواهید دید که در قالب هنر موزاییک به تصویر کشیده شده است و یکی از زیباترین تزیینات این موزه محسوب می‌شود. در موزه ماتناداران از تماشای نقاشی‌های دیواری حیرت انگیز آن غافل نشوید. در این موزه شگفت انگیز حدود 1700 نسخه خطی مربوط به دوران باستان و قرون وسطا را می‌توانید ببینید و غرق در شگفتی شوید. این نسخ خطی بیانگر فرهنگ و دانش ارامنه در گذرگاه تاریخ است که شامل موضوعاتی از قبیل جغرافیا، تاریخ، فلسفه، قانون، پزشکی، ریاضیات، نجوم، کیمیا، ادبیات، تاریخ نگاری، نقاشی، تئاتر و موسیقی هستند. جالب است بدانید در این موزه نوشته‌هایی به زبان‌های مختلف از جمله عربی، فارسی، یونانی، لاتین، ژاپنی و غیره نیز وجود دارد.
در ایروان یک بازار محلی و سرپوشیده وجود دارد که یکی از پرشورترین و فعال‌ترین مکان‌های ایروان به شمار می‌رود. بازار سرپوشیده ایروان از نظر جغرافیایی نزدیک به خیابان شمالی ایروان و یا همان نورث اونیو قرار دارد که در واقع نزدیک به مرکز خرید تشیر است. این بازار سرپوشیده در زمان حکومت شوروی سابق شروع به فعالیت کرد. بهتر است در تابستان سری به این بازار بزنید تا میوه‌های تازه و بی‌نظیر فصل تابستان را ببینید و بخرید. میوه‌های خوشمزه و وسوسه کننده‌ای مانند آلبالو، انواع توت، هلو و زردآلو در این بازار وجود دارد که مشتریان را به خود جذب می‌کند. اما اگر در زمستان هم به بازار سرپوشیده ایروان بروید، میوه‌های خشک، خشکبار و تنقلات، و سوجوخ که نوعی گردوی پوشیده از شربت است در این بازار وجود دارد. میوه‌ها، تنقلات و خشکبار از خوراکی‌های محبوب این بازار محسوب می‌شود. البته سبزیجات معطر و تازه، ژامبون‌های تند باستورمای و انواع پنیرهای بزرگ هم در این بازار دیده می‌شود. معماری بنای بازار سرپوشیده ایروان به سبک معماری نئوکلاسیک است و این بنا از قدیمی‌ترین سازه‌های ارمنستان به شمار می‌رود. بازار سرپوشیده در یک قسمت فروش عمده اجناس را انجام می‌دهد که مغازه دارها از این قسمت خرید می‌کنند و در قسمت دیگر فروش همه نوع اجناس مانند ظروف، شکلات، لوازم ماهیگیری، لباس شکار، خوراکی و خشکبار به صورت عمده در اختیار مردم قرار می‌گیرد که کالاها از نظر قیمت بسیار مناسب و ارزان به شمار می‌روند.
ساسونتسی داوید قهرمان حماسی و ملی ارمنستان به شمار می‌رود که در مقابل حمله عرب‌ها به ارمنستان ایستادگی کرد و اعراب را از خاک کشورش به بیرون راند. داوید ساسونی یکی از چهار قهرمان رویداد حماسی ملی ساسون است که داستان این حماسه در سال 1837 مکتوب شد ولی در واقع این حماسه در قرن هشت میلادی اتفاق افتاده است. ساسونتسی داوید بسیار انسان دوست، وطن پرست، خوش بین درباره پیروزی و عدالت بود. او با اینکه مانند دیگر انسان‌ها به نظر می‌آمد اما از قدرت ماوراء طبیعه برخوردار بود. مجسمه ساسونتسی داوید را درست در مقابل ایستگاه متروی ساسونتسی داوید قرار داده‌اند. مترو ایروان ده ایستگاه دارد که یکی از این ده ایستگاه به نام قهرمان حماسی و ملی ارمنستان نام گذاری شد. البته اگر قصد گشت و گذار در ایروان را در زمان کوتاهی دارید می‌توانید از متروی سریع این شهر هم استفاده کنید. زمانی که از ایستگاه مترو ساسونتسی داوید بیرون بیاید مجسمه سوار براسب این قهرمان را خواهید دید. این مجسمه توسط یرواند کوچار طراحی شد که تصویری از کتاب این حماسه بود. مجسمه ساسونتسی داوید به طول 3 متر بود که سربازان عربی به خاک افتاده را به همراه ساسونی داوید سوار بر اسب نشان میداد. این مجسمه به دلیل بی اعتبار شدن سازنده آن در سال 1941 تخریب شد. اما در بیست سال بعد کوچار موفق شد نمونه‌ای دیگر از مجسمه قهرمان ملی ارمنی بسازد که نسبت به مجسمه قبلی بزرگتر و تأثیر گذارتر شده است. مجسمه جدید ساسونتسی داوید، آمادگی او برای مقابله با دشمنان در هر زمان و راندن متجاوزگران از خاک کشورش را نشان می‌دهد. این مجسمه از تصویری که ساسونتسی داوید در حالی که شمشیر به دست دارد و روی اسب نشسته است، ساخته‌اند و آن را بر روی یک پایه سنگی داخل یک حوض آب نصب کرده‌اند. مجسمه ساسونتسی داوید نمادی از استقلال طلبی و آزادی مردم ارمنستان است.
اپرای ایروان
برای سفر به ایروان از دو روش زمینی و هوایی میتوان استفاده کرد. برای روش زمینی به دو صورت جاده‌ای و ریلی میتوان طی مسیر کرد؛ که برای استفاده از روش جاده‌ای می توانید از مرز نوردوز با خودرو شخصی و یا اتوبوس استفاده کنید. ازتهران تا تبریز ۶۰۰ کیلومتر، ازتبریز تا جلفا ۱۳۰ کیلومتر،از جلفا تا سیه رود ۵۸ کیلومتر،از سیه رود تا مرز نوردوز ۲۰ کیلومتر، فاصله ازمرز نوردوز تا ایروان ۴۰۰ کیلومتر است که جمعا تهران تا ایروان ۱۲۰۸ کیلومتر است.
جالب‌ترین امتیاز اتوبوس‌های ایروان وای فای رایگان آنهاست. کرایه این اتوبوس‌ها مینی‌بوس‌ها ۱۰۰ درام است که باید به صورت نقدی به راننده بپردازید.
مترو
متروی ایروان تنها یک خط و ۱۰ ایستگاه دارد. مترو یکی از سریع‌ترین راه‌های حمل‌ونقل در ایروان است که به دلیل کم بودن ایستگاه‌هایش چندان محبوب نیست.
تاکسی
اجاره خودرو
اجاره‌ی خودرو در ایروان برای چند روز بسیار به صرفه است، هزینه اجاره روزانه خودروهایی مانند لادا ۲۵۰۰۰ درام یا ۲۰۰ هزار تومان است. این هزینه برای خودروهای اروپایی چیزی در حدود ۴۰٫۰۰۰ درام یا ۳۲۰٫۰۰۰ تومان است.
اجاره دوچرخه
اگر اهل گشت و گذار با دوچرخه هستید، می‌توانید از دوچرخه‌های اجاره‌ای در ایروان استفاده کنید. اجاره دوچرخه در ایروان، ۱۰٫۰۰۰ درام برای هر یک روز است.
اتوبوس برقی
اتوبوس‌های برقی بسیار ارزان هستند کرایه این وسایل نقلیه، تنها ۵۰ درام است. در ایروان فقط ۵ مسیر برای اتوبوس‌های برقی وجود دارد. اگر برای رسیدن به جایی عجله نداشتید می‌توانید از این اتوبوس‌ها استفاده کنید،چرا که این اتوبوس‌ها بسیار ارزان هستند.
کوفته گوشت Beef Kofta: کوفته یکی از مهمترین غذاهای ملی و همچنین یکی از جاذبه های گردشگری کشور ارمنستان محسوب می شود. این غذا درواقع نوع خاصی از کوفته قلقلی است. قدمت این غذای لذیذ به دوران امپراطوری عثمانی باز می گردد و در طول زمان کیفیت منحصربفرد کنونی اش را بدست آورده است.
خوراک گوشت با سس انار Veal in Pomegranate Sauce : انار سمبل ارمنستان است و در غذاهای ارمنی نیز بسیار استفاده می شود. در تهیه انواع سس ها، چاشنی ها و شربت ها از این میوه خوشمزه استفاده فراوانی می شود. رنگ قرمز بسیار منحصربفرد این میوه در واقع نشان دهنده طبیعت گرم و فرهنگ مردم ارمنستان است که در آن خطر کردن یکی از ملزومات زندگی است. این غذای لذیذ نیز یکی از غذاهایی است که بخوبی این طبیعت گرم را نشان می دهد.
خاشلاما Khashlama: خاشلاما نیز یکی از قدیمی‌ترین و مشهورترین غذاهای محلی ارمنستان است که از گوشت بره به همراه سبزیجات تهیه می‌شود. بنا به روایت‌ها، این غذا از کلمه «هاشل» (Hashel) به معنی تکه گوشت پخته شده گرفته شده است. برخلاف دشواری مراحل پخت سایر غذاهای ارمنی، تهیه خاشلاما بسیار ساده است.
گاتا (Gata): گاتا نوعی شیرینی ارمنی است که از خمیر چند لایه شیرین درست می شود. گاتا انواع مختلفی دارد و در هر شهر و ناحیه ای به شیوه ای خاص پخته می شود. این شیرینی معمولا در هنگام جشن ها و اعیاد تهیه می شود و در جاههای مختلف رنگ و شکلی متفاوت دارد. قبلا در تنور پخته می شد اما الان در فرهای معمولی درست می‌شود.
هاریسا Harisa: هریسه در واقع نوعی حلیم غلیظ مرغ است. این غذا برای اولین بار در دره آرارات درست شد و برای تهیه آن آرد گندم را در آب به همراه گوشت که معمولا گوشت مرغ است می‌پزند. در روزهایی خاص مردم مذهبی برای پخت هریسه به جای گوشت از برخی از سبزی ها استفاده می کنند. پخت این غذا خیلی زمان بر است و باید مرتب به هم زده شود.
قاپاما Ghapama: قاپاما غذایی ارمنی است که در تعطیلات و اعیاد مختلف خورده می شود. برای درست کردن این غذا بعد از شستن کدو قسمت بالای آن را مثل درپوش بریده و داخل آن را خالی می کنند. برای پر کردن داخل این کدو از میوه های خشکی مثل سیب، آلو، زغال اخته، زردآلو، کشمش و همچنین برنج استفاده می شود. بعد از پر کردن کدو آن را در فر می گذارند تا زمانی که کدو نرم شود. در هنگام خوردن غذا روی آن شیر یا عسل ریخته می‌شود.
نقاشی‌های منحصر به فرد، سفال کاری، گلدوزی‌های زیبا، سنگ(خصوصاً گردنبند و گوشواره هایی از سنگ آبسدین)، حجاری، فرش و چلیپا سنگ(سنگ صلیب، خاچکار ارمنستان)، مربای گردو(در سوپر مارکت ها یافت می شود ولی مرقوب ترین ها در روستاهای گارنی و گغارت)، عروسک، جواهرآلات و شکلات و قهوه از صنایع دستی و سوغاتی های پرطرفدار ارمنستان هستند.